Η Ψυχογενής Ανορεξία είναι μια διαταραχή πρόσληψης τροφής που οδηγεί τα παιδιά και τους εφήβους στη ασιτία. Τα παιδιά και οι έφηβοι με ψυχογενή ανορεξία πιστεύουν ότι είναι πολύ χοντρά, παρόλο που όλοι οι άλλοι βλέπουν ότι είναι υπερβολικά αδύνατα. Για να διατηρήσουν χαμηλό σωματικό βάρος, τρώνε πολύ λίγο και επιδίδονται σε συμπεριφορές όπως τον αυτοπροκαλούμενο έμετο ή την εντατική σωματική άσκηση. Δεν αντιλαμβάνονται ότι η εικόνα που έχουν για το σώμα τους δεν είναι ακριβής, και ότι οι επιλογές τους είναι βλαπτικές για την υγεία και επικίνδυνες.

H Ψυχογενής Ανορεξία τυπικά ξεκινά κατά την εφηβεία. Επειδή οι έφηβοι με ανορεξία συχνά έχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο και συνήθως βρίσκονται εντός των επιθυμητών σωματικών προτύπων, μπορεί να είναι δύσκολο για τους γονείς/φροντιστές και άλλους ενήλικες να παρατηρήσουν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Τα κορίτσια διαγιγνώσκονται πολύ συχνότερα από τα αγόρια, αλλά αυτό μπορεί εν μέρει να οφείλεται στο γεγονός ότι η ανορεξία είναι δυσκολότερο να εντοπιστεί στα αγόρια.

Η Ψυχογενής Ανορεξία είναι εξαιρετικά σοβαρή διαταραχή και όσο νωρίτερα αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε ιατρικά προβλήματα που μπορεί να επιφέρουν το θάνατο ή ακόμη και σε αυτοκτονία.

Η Ψυχογενής Βουλιμία είναι μια διαταραχή πρόσληψης τροφής που χαρακτηρίζεται από επεισόδια ανεξέλεγκτης κατανάλωσης τροφής, κατάσταση που ονομάζεται «υπερφαγία». Αφού έχει καταναλώσει υπερβολική ποσότητα φαγητού, το παιδί προσπαθεί να αντιστρέψει την υπερφαγική συμπεριφορά μέσα από την “καθαρτική” συμπεριφορά, είτε προκαλώντας σκόπιμα έμετο, χρησιμοποιώντας καθαρτικά, απέχοντας από το φαγητό είτε ασκούμενο υπερβολικά. Σε αντίθεση με τα παιδιά που έχουν Ψυχογενή Ανορεξία και συνήθως είναι υπερβολικά αδύνατα, τα παιδιά που έχουν μόνο Ψυχογενή Βουλιμία συνήθως έχουν κανονικό βάρος ή είναι ελαφρώς υπέρβαρα και διατηρούν το βάρος τους υιοθετώντας ανθυγιεινές συνήθειες.

H Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας, όπως και η Ψυχογενής Βουλιμία, χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερφαγίας, κατά τη διάρκεια των οποίων ένα παιδί ή ένας έφηβος νιώθει ότι έχει χάσει τον έλεγχο και δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει. Δεν πρόκειται πάντα για μια συνειδητή απώλεια ελέγχου. Πολλά παιδιά αναφέρουν ότι δεν έχουν την πρόθεση να καταναλώσουν τόσο μεγάλη ποσότητα φαγητού (περιστατικό υπερφαγίας), αλλά ότι τρώνε μεγάλες ποσότητες όταν παρουσιάζεται μια ευκαιρία, όπως όταν είναι μόνα στο σπίτι, καθώς και ότι «ξεχνιούνται εντελώς» όταν τρώνε. Λόγω αυτής της συμπεριφοράς, τα παιδιά τείνουν να παίρνουν βάρος. Εάν αντιληφθούν ότι επιδίδονται σε υπερφαγία, μπορεί να νιώσουν δυσφορία για την απώλεια του ελέγχου όταν τρώνε και την επακόλουθη αύξηση του βάρους τους. Η Διαταραχή της Επεισοδιακής Υπερφαγίας διαγιγνώσκεται ορισμένες φορές σε εφήβους που αναζητούν υποστήριξη για να χάσουν βάρος χωρίς όμως να αντιλαμβάνονται ότι αντιμετωπίζουν μια διαταραχή πρόσληψης τροφής.

Η Αποφευκτική-Περιοριστική Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής (ΑΠΔΠΤ) είναι ένας πρόσφατα καθορισμένος τύπος διατροφικής διαταραχής κατά τον οποίο ένα παιδί περιορίζει ή αποφεύγει ορισμένα τρόφιμα σε σημείο που αυτή η συμπεριφορά να παρεμβαίνει στη ζωή και την υγεία του. Ορισμένα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν ένα "αποστροφικό" πρότυπο συμπεριφοράς που χαρακτηρίζεται από αποστροφή σε μια συγκεκριμένη ποιότητα του τροφίμου, όπως η υφή ή η γεύση του, ενώ άλλα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν ένα "αποφευκτικό" πρότυπο συμπεριφοράς, το οποίο πηγάζει από το φόβο του πνιγμού, του εμετού ή της αρρώστιας. Επιπλέον, ορισμένα παιδιά παρουσιάζουν ένα "περιοριστικό" πρότυπο συμπεριφοράς, το οποίο περιλαμβάνει ελάχιστο έως καθόλου ενδιαφέρον για το φαγητό ή τη διατροφή, με αποτέλεσμα να ξεχνούν συχνά να φάνε ή να τρώνε εξαιρετικά αργά. Σε αντίθεση με άλλες διατροφικές διαταραχές, η ΑΠΔΠΤ δεν υποκινείται από την επιθυμία του παιδιού να χάσει βάρος. Ωστόσο, συχνά οδηγεί σε ανθυγιεινή απώλεια βάρους, μειωμένη ανάπτυξη και ακραίο υποσιτισμό. Η ΑΠΔΠΤ τείνει να επηρεάζει παρόμοιο αριθμό αγοριών και κοριτσιών και εμφανίζεται σε πολύ μικρότερη ηλικία σε σύγκριση με άλλες διατροφικές διαταραχές.

Ποια είναι τα συμπτώματα των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής;

Η κυριότερη ένδειξη ότι ένα παιδί ή ένας έφηβος έχει Ψυχογενή Ανορεξία είναι όταν κοιτάζεται στον καθρέφτη και «βλέπει» τον εαυτό του ως πολύ χοντρό, όταν όλοι οι άλλοι το/τον βλέπουν υπερβολικά αδύνατο.

Πυρηνικά συμπτώματα της Ψυχογενούς Ανορεξίας

Συνοδά συμπτώματα της Ψυχογενούς Ανορεξίας

● Περιορισμένη πρόσληψη τροφής που οδηγεί σε σημαντικά ή επικίνδυνα χαμηλό σωματικό βάρος ● Έντονος φόβος του ατόμου μήπως πάρει βάρος ή γίνει υπέρβαρο ● Διαστρεβλωμένος τρόπος με τον οποίο το άτομο αξιολογεί το σωματικό του βάρος ή το σχήμα σώματος ● Το σωματικό βάρος ή το σχήμα σώματος επηρεάζουν δυσανάλογα την αυτοαξιολόγηση του ατόμου ● Σταθερή αδυναμία αναγνώρισης της σοβαρότητας του υπερβολικά χαμηλού σωματικού βάρους

● Υπερβολική δίαιτα ή σωματική άσκηση ● Σκόπιμη πρόκληση εμέτου ή χρήση καθαρτικών (καθαρτική συμπεριφορά) ● Αδύναμα νύχια ή τριχόπτωση ● Δυσκοιλιότητα ● Χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αρνητική εικόνα εαυτού ● Κόπωση ● Εναλλαγές της διάθεσης ● Διαταραχή της έμμηνης ρύσης (στα κορίτσια)

Οι βασικές ενδείξεις της Ψυχογενούς Βουλιμίας είναι η παρουσία συμπεριφορών υπερφαγίας και κάθαρσης, τις οποίες τα παιδιά και οι έφηβοι συχνά κρύβουν επιμελώς, με αποτέλεσμα την δυσκολία εντοπισμού τους.

Πυρηνικά συμπτώματα της Ψυχογενούς Βουλιμίας

Συνοδά συμπτώματα της Ψυχογενούς Βουλιμίας

● Επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας* ● Επαναλαμβανόμενες ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές για την αποφυγή ή την αποτροπή αύξησης του σωματικού βάρους, όπως αυτοπροκαλούμενος έμετος, νηστεία, υπερβολική σωματική άσκηση ή χρήση φαρμάκων (π.χ., καθαρτικά, διουρητικά) ● Το σωματικό βάρος ή το σχήμα σώματος επηρεάζουν δυσανάλογα την αυτοαξιολόγηση του ατόμου

● Εικόνα εαυτού που επικεντρώνεται κυρίως στο σωματικό βάρος ● Παράλειψη πολλών γευμάτων ● Εσπευσμένη επίσκεψη στην τουαλέτα αμέσως μετά το φαγητό ● Μεγάλα διαστήματα χωρίς φαγητό ● Μυστικοπάθεια γύρω από το φαγητό ● Σωματικά επακόλουθα του εμέτου, όπως πονόλαιμος, διογκωμένοι αδένες, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και δόντια κατεστραμμένα από τα γαστρικά οξέα ● Χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αρνητική άποψη για τον εαυτό ● Εναλλαγές διάθεσης

*Η υπερφαγία περιλαμβάνει την κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων τροφής πολύ γρήγορα σε ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, ακόμη και όταν το άτομο δεν πεινάει, και έως του σημείου που νιώθει άβολα. Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου της υπερφαγίας το άτομο βιώνει απώλεια ελέγχου.

Η Διαταραχή της Επεισοδιακής Υπερφαγίας διακρίνεται από την Ψυχογενή Βουλιμία στο ότι το παιδί ή ο έφηβος δεν επιχειρεί να αντισταθμίσει την υπερφαγία του με καθαρτικές συμπεριφορές. Η Υπερφαγική Συμπεριφορά για να διαγνωστεί ως διαταραχή πρέπει να εκδηλώνεται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για περίοδο τουλάχιστον τριών μηνών και να προκαλεί έντονη δυσφορία.

Πυρηνικά συμπτώματα της Διαταραχής Επεισοδιακής Υπερφαγίας	Συνοδά συμπτώματα της Διαταραχής Επεισοδιακής Υπερφαγίας
● Επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας* που συνδέονται με τρία (ή περισσότερα) από τα παρακάτω: ○ Τρώει πολύ πιο γρήγορα από το κανονικό ○ Τρώει μέχρι να νιώσει άβολα ○ Τρώει μεγάλες ποσότητες αν και δεν νιώθει το αίσθημα της πείνας ○ Νιώθει ντροπή για το ότι τρώει ή τρώει μόνο του ○ Νιώθει ενοχές, θλίψη ή αηδία για τον εαυτό του αφού φάει	● Αντιλαμβάνεται ορισμένες τροφές ως ανταμοιβή ● Κρύβει άδεια περιτυλίγματα ή συσκευασίες τροφίμων στο υπνοδωμάτιο ή σε άλλα μέρη του σπιτιού ● Παρουσιάζει εμφανείς μεταβολές βάρους ● Τρώει μόνος/μόνη ● Τρώει σε ασυνήθιστες ώρες (συχνά τη νύχτα) ● Παραλείπει γεύματα ● Έχει ιστορικό λήψης τροφής ως αντίδραση στο στρες

Η Αποφευκτική/Περιοριστική Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής (ΑΠΔΠΤ) διαφέρει από άλλες διατροφικές διαταραχές στο ότι το παιδί δεν έχει ως κίνητρο την επιθυμία να χάσει βάρος. Ωστόσο, μπορεί μερικές φορές να εμφανίζει συμπτώματα παρόμοια με αυτά της ανορεξίας ή μπορεί να συγχέεται με την επιλεκτική διατροφή, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση.

Πυρηνικά συμπτώματα της ΑΠΔΠΤ

Συνοδά συμπτώματα της ΑΠΔΠΤ

● Αποφυγή ή περιορισμός τροφής που οδηγεί στα εξής: ○ Κατανάλωση ανεπαρκούς ποσότητας τροφής, που οδηγεί σε ακραία απώλεια βάρους, σημαντικές διατροφικές ελλείψεις, εξάρτηση από συμπληρώματα ή σίτιση με ρινογαστρικό καθετήρα ή άλλες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού. ○ Διαταραχή της προσωπικής, οικογενειακής, κοινωνικής ή εκπαιδευτικής λειτουργικότητας που προκαλείται από τη δυσφορία που σχετίζεται με το φαγητό ○ Η συμπεριφορά δεν υποκινείται από ανησυχίες σχετικά με το βάρος ή την εμφάνιση ○ Ο αντίκτυπος στη σωματική και/ή ψυχική υγεία δεν οφείλεται σε κάποια άλλη ιατρική ή μη κατάσταση

● Άρνηση τροφής, τάση για έμετο (αναγούλα) ή έμετος ● Δεν ασχολείται με τους φροντιστές κατά τη διάρκεια των γευμάτων ● Δεν επικοινωνεί την πείνα του και αντ' αυτού ασχολείται με άλλες δραστηριότητες. ● Γενικές συναισθηματικές δυσκολίες ● Ιστορικό εμπειρίας αποστροφής με το φαγητό ● Προθυμία να τρώει ένα περιορισμένο εύρος τροφίμων, επαρκές για τη διατήρηση του κατάλληλου βάρους αλλά με χαμηλή διατροφική αξία ● Διαταραχή της τυπικής οικογενειακής λειτουργίας λόγω της δυσφορίας κατά την ώρα του γεύματος

Πώς διαγιγνώσκονται οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής;

Η Ψυχογενής Ανορεξία, η Ψυχογενής Βουλιμία και η Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας διαγιγνώσκονται από ιατρό, ο οποίος εξετάζει το βάρος του παιδιού ή του εφήβου και το συγκρίνει με το μέσο βάρος για την ηλικία και το φύλο του. Εξετάζει επίσης τις συμπεριφορές του παιδιού ή του εφήβου για να καθορίσει εάν υπάρχουν συμπτώματα, όπως περιορισμένη πρόσληψη τροφής, υπερφαγία και/ή καθαρτική συμπεριφορά

Η διάγνωση της ΑΠΔΠΤ γίνεται επίσης από έναν επαγγελματία ιατρό ο οποίος εξετάζει αν το παιδί επιδεικνύει συμπεριφορά αποστροφής, αποφυγής ή περιορισμού απέναντι στο φαγητό. Για να διαγνωστεί ένα παιδί με ΑΠΔΠΤ, η αποφυγή ή ο περιορισμός του φαγητού πρέπει να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του, όπως ακραία απώλεια βάρους ή αναστολή της ανάπτυξης.

Ο ψυχίατρος παιδιών και εφήβων μπορεί να κάνει κλινική εξέταση και να αξιολογήσει τόσο το παιδί/τον έφηβο όσο και τους γονείς/φροντιστές του, ώστε να προσδιορίσει την ειδική φύση των συμπεριφορών πρόσληψης τροφής τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Επίσης, θα προσπαθήσει να βεβαιωθεί ότι τα συμπτώματα του παιδιού ή του εφήβου δεν σχετίζονται με κάτι απρόβλεπτο.

Δεδομένα για τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής
Συχνότητα των διαταραχών παγκοσμίως	Οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής συνολικά εκτιμάται ότι αφορούν ποσοστό μεταξύ 0,72% και 1,69% του παγκόσμιου πληθυσμού, παρόλο που οι εκτιμήσεις ανά διαταραχή διαφέρουν έως ένα βαθμό: η Ψυχογενής Ανορεξία κυμαίνεται από 0,6% έως 0,8%, η Ψυχογενής Βουλιμία από 0,28% έως 1% και η Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας από 0,85% έως 2,8% και η ΑΠΔΠΤ περίπου 1,98%. Δεν υπάρχουν πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα για την Ελλάδα.
Επιβάρυνση της δημόσιας υγείας από τις διαταραχές στην Ελλάδα	Οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής ευθύνονται κατά 0,6% του συνόλου των προσαρμοσμένων ως προς την αναπηρία ετών ζωής (DALYs), δηλαδή των ετών υγιούς ζωής που χάνονται στον πληθυσμό ηλικίας 5-14 ετών στην Ελλάδα. Κατέχουν την 7η θέση ανάμεσα στις κύριες ψυχικές παθήσεις που επιβαρύνουν την υγεία των παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα.
Αναλογία στα φύλα	Η αναλογία κατανομής των Διαταραχών πρόσληψης τροφής στα φύλα ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής. Γενικά, τα κορίτσια συγκεντρώνουν περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν απ’ ό,τι τα αγόρια, σε αναλογία 8:1 για την Ψυχογενή Ανορεξία, 3:1 για την Ψυχογενή Βουλιμία, 2:1 για τη Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας και 1,7:1 για την ΑΠΔΠΤ
Ηλικία αιχμής της εμφάνισης	Η εμφάνιση των Διαταραχών πρόσληψης τροφής, συνολικά, εκτιμάται ότι παρουσιάζει ηλικιακή αιχμή στα 15,5 έτη, ενώ οι εκτιμήσεις για την Ψυχογενή Ανορεξία, την Ψυχογενή Βουλιμία, τη Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας και την ΑΠΔΠΤ είναι τα 15,5 έτη, 15,5 έτη, 19,5 έτη και 9-12 έτη αντίστοιχα.
Ποσοστό περιπτώσεων που διαγιγνώσκεται πριν από την ηλικία των 18 ετών	Σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, το 48,1% των ατόμων με μια διαταραχή πρόσληψης τροφής διαγιγνώσκεται έως την ηλικία των 18 ετών. Συγκεκριμένα, ποσοστό 55,2% διαγιγνώσκεται με Ψυχογενή Ανορεξία, 45,3% με Ψυχογενή Βουλιμία και 34,5% με Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας έως την ηλικία των 18 ετών. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για την ΑΠΔΠΤ.

Ποιοι παράγοντες συνδέονται με τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής;

Ορισμένοι συνήθεις παράγοντες που συνδέονται με την Ψυχογενή Ανορεξία είναι οι εξής:

• Γενετικοί και οικογενείς παράγοντες. Η ύπαρξη γονέα ή αδελφού που έχει τη διαταραχή.
• Συναισθηματικοί παράγοντες. Περιλαμβάνουν το άγχος, την κατάθλιψη και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Περιλαμβάνουν δραστηριότητες που συνδέονται με το λεπτό σώμα (π.χ., μόντελινγκ, αθλητισμός), την υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τις υπερβολικές απαιτήσεις των γονέων.
• Άλλοι παράγοντες. Περιλαμβάνουν την τελειοθηρία, την ιδεοληπτική σκέψη και την υπερβολική προσήλωση στην εξωτερική εμφάνιση.

Ορισμένοι συνήθεις παράγοντες που συνδέονται με την Ψυχογενή Βουλιμία είναι οι εξής:

• Γενετικοί και οικογενείς παράγοντες. Η ύπαρξη γονέα ή αδελφού που έχει τη διαταραχή.
• Συναισθηματικοί παράγοντες. Περιλαμβάνουν το άγχος, την κατάθλιψη και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Περιλαμβάνουν τη σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία και την υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
• Άλλοι παράγοντες. Περιλαμβάνουν την εσωτερίκευση του ιδεώδους του λεπτού σώματος, τις ανησυχίες για το βάρος και την υπερβολική προσήλωση στην εξωτερική εμφάνιση.

Ορισμένοι συνήθεις παράγοντες που συνδέονται με τη Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας είναι οι εξής:

• Συναισθηματικοί παράγοντες. Κατάθλιψη, άγχος, στρες ή διαπροσωπικές δυσκολίες.
• Άμεση ανταπόκριση σε τροφές. Το παιδί ανταποκρίνεται ιδιαίτερα σε ορισμένες τροφές καθώς τις αντιλαμβάνεται ως ανταμοιβή.
• Δυσκολίες στις εκτελεστικές λειτουργίες. Περιλαμβάνουν τις ανεπαρκείς δεξιότητες ελέγχου των παρορμήσεων και την ελλιπή αυτορρύθμιση.

Ορισμένοι συνήθεις παράγοντες που συνδέονται με την ΑΠΔΠΤ είναι οι εξής:

• Γενετικοί και οικογενείς παράγοντες. Η ύπαρξη γονέα ή αδελφού που έχει τη διαταραχή.
• Συναισθηματικοί παράγοντες. Περιλαμβάνουν το άγχος, την αισθητηριακή ευαισθησία, τις ΔΑΦ, την ΙΨΔ και την ΔΕΠΥ.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες. Περιλαμβάνουν υψηλά επίπεδα οικογενειακού άγχους, παραπληροφόρηση σχετικά με συγκεκριμένα τρόφιμα και τραυματικές εμπειρίες.
• Άλλοι παράγοντες. Περιλαμβάνουν ιστορικό γαστρεντερικών παθήσεων, παλινδρόμησης ή εμέτων.

Ποιες άλλες διαταραχές συνυπάρχουν με τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής;

Παρόλο που κάθε παιδί ή έφηβος αποτελεί μια διαφορετική περίπτωση, διάφορες ψυχικές διαταραχές, όπως οι διπολικές, οι καταθλιπτικές και οι αγχώδεις, μπορεί συχνά να συνυπάρχουν είτε με την Ψυχογενή Ανορεξία, είτε με την Ψυχογενή Βουλιμία, είτε με τη Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας. Η ΑΠΔΠΤ κυρίως συνυπάρχει με αγχώδεις και νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή κάποιες φορές συνυπάρχει με την Ψυχογενή Ανορεξία.

Πώς αντιμετωπίζονται οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής;

Ο πρώτος στόχος για την αντιμετώπιση της Ψυχογενούς Ανορεξίας είναι το παιδί ή ο έφηβος να επανακτήσει ένα υγιές βάρος. Αυτό ενδέχεται να απαιτήσει νοσηλεία ή συμμετοχή σε πρόγραμμα αποκατάστασης κλειστού τύπου, εάν η υγεία του ατόμου βρίσκεται σε κίνδυνο. Η θεραπεία έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν ξεκινήσει νωρίς.

Η πιο επιτυχημένη ψυχοθεραπευτική μέθοδος για τα παιδιά και τους εφήβους με ψυχογενή ανορεξία είναι η Οικογενειακή Θεραπεία. Όταν ολόκληρη η οικογένεια συμμετέχει στη θεραπεία, τα μέλη της μαθαίνουν πώς να προάγουν από κοινού την ανάπτυξη πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών στο σπίτι. Όσο μεγαλύτερο διάστημα ένα παιδί ή ένας έφηβος διατηρήσει ένα υγιές βάρος, τόσο περισσότερο μειώνονται οι πιθανότητες να εμφανίσει ξανά συμπτώματα Ψυχογενούς Ανορεξίας. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η ατομική γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ), η Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία (ΔΨΘ) ή η Ομαδική Θεραπεία μπορεί να είναι αποτελεσματικές, αλλά τα ερευνητικά δεδομένα για τα παιδιά είναι περιορισμένα.

Δεν υπάρχουν φάρμακα για την Ψυχογενή Ανορεξία. Ωστόσο, μπορούν να χορηγηθούν αντικαταθλιπτικά, εάν το άτομο παρουσιάζει συνοδό διαταραχή, όπως Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, άγχος ή κατάθλιψη. Η θεραπεία για αυτές τις διαταραχές με χρήση φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να συμβάλει στην επιτυχία της ψυχοθεραπείας για την ανορεξία.

Για την Ψυχογενή Βουλιμία, η ψυχοθεραπεία αποτελεί την θεραπεία πρώτης γραμμής. Η ΓΣΘ συχνά χρησιμοποιείται για να βοηθήσει το παιδί ή τον έφηβο να μειώσει τις ανησυχίες που σχετίζονται με την εικόνα του σώματός του, να κατανοήσει τα γεγονότα που πυροδοτούν την υπερφαγία και να αλλάξει τις ανθυγιεινές διατροφικές του συνήθειες. Ευεργετική είναι επίσης και η Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία (ΔΨΘ) η οποία επικεντρώνεται στους τρόπους με τους οποίους οι σχέσεις του παιδιού ή του εφήβου με τους άλλους επηρεάζουν τα συναισθήματα και τις πράξεις του. Τέλος, υπάρχουν κάποια ερευνητικά δεδομένα ότι η ομαδική ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ευεργετική για τα παιδιά και τους εφήβους, ωστόσο είναι περιορισμένα.

Ορισμένα αντικαταθλιπτικά, ιδιαίτερα οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), μπορεί να είναι ευεργετικά στη θεραπεία της Ψυχογενούς Βουλιμίας. Τα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες, αλλά είναι ασφαλή για τα παιδιά όταν χρησιμοποιούνται με την κατάλληλη παρακολούθηση από τον ιατρό τους. Ένα παιδί ή ένας έφηβος που παίρνει κάποιο από αυτά τα φάρμακα πρέπει να επισκέπτεται τον ιατρό του σε τακτική βάση, ιδίως εάν άλλαξε πρόσφατα η δοσολογία χορήγησης.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ΓΣΘ, η Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία (ΔΨΘ) και η Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία (ΔΣΘ) είναι αποτελεσματικές για τη θεραπεία της Διαταραχής Επεισοδιακής Υπερφαγίας, αν και έχουν μελετηθεί περισσότερο στους ενήλικες παρά στα παιδιά και τους εφήβους. Γενικά, αυτές οι θεραπείες επικεντρώνονται στην αυτορρύθμιση του παιδιού ή του εφήβου σε ό,τι αφορά την πρόσληψη τροφής και στην ενδυνάμωση της αυτορρύθμισης γενικά.

Ορισμένα διεγερτικά του Κ.Ν.Σ. μπορεί να μειώσουν τις παρορμητικές συμπεριφορές που συνδέονται με την Υπερφαγία στη Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας, και ορισμένοι SSRIs μπορεί να μειώσουν την υπερφαγία λόγω της βελτίωσης που επιφέρουν στη διάθεση.

Η ΑΠΔΠΤ είναι μια πρόσφατα καθορισμένη διατροφική διαταραχή και δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά επιστημονικά δεδομένα που να υποστηρίζουν ένα συγκεκριμένο θεραπευτικό μοντέλο. Κάθε πρότυπο συμπεριφοράς της ΑΠΔΠΤ μπορεί να ωφεληθεί από διάφορες προσεγγίσεις. Ενώ τόσο η Οικογενειακή Θεραπεία όσο και η ΓΣΘ έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στη θεραπεία της ΑΠΔΠΤ, έχει προταθεί ότι η Οικογενειακή Θεραπεία είναι πιο ωφέλιμη για τα παιδιά με περιοριστικές συμπεριφορές, αλλά ότι η ΓΣΘ μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική για τα παιδιά με αποστροφικές συμπεριφορές. Οι φαρμακολογικές θεραπείες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία συννοσηροτήτων, βελτιώνοντας έτσι την εικόνα της ΑΠΔΠΤ.

Πού μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής και για θέματα που σας προβληματίζουν, μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε τον συνοπτικό οδηγό “Δυσκολίες στην Διατροφή” στην ιστοσελίδα μας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επιστημονικές πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη αυτού του οδηγού, μπορείτε να ανατρέξετε στον βιβλιογραφικό κατάλογο:

Βιβλιογραφία

Κλινική περιγραφή, συμπτώματα και διαγνωστικές πληροφορίες

• American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fifth Edition Text Revision DSM-5-TR. American Psychiatric Association Publishing, Washington, DC.
• Bourne, L., Bryant-Waugh, R., Cook, J., & Mandy, W. (2020). Avoidant/restrictive food intake disorder: A systematic scoping review of the current literature. Psychiatry Research, 288, 112961. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112961
• Child Mind Institute. (2021, September 7). Quick guide to anorexia nervosa. https://childmind.org/guide/anorexia-nervosa-quick-guide/
• Child Mind Institute. (2021, September 7). Quick guide to binge eating disorder. https://childmind.org/guide/binge-eating-disorder-quick-guide/
• Child Mind Institute. (2021, September 7). Quick guide to bulimia nervosa. https://childmind.org/guide/bulimia-nervosa-quick-guide/
• Sheldon-Dean, H. (2023, May 10). What Is ARFID? How to recognize (and treat) avoidant restrictive food intake disorder. https://childmind.org/article/what-is-arfid/
• World Health Organization. (2022, February). ICD-11 for mortality and morbidity statistics. 6B82 Binge Eating Disorder. https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/1673294767
• World Health Organization. (2022, February). ICD-11 for mortality and morbidity statistics. 6B80 Anorexia Nervosa. https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http%3a%2f%2fid.who.int%2ficd%2fentity%2f263852475
• World Health Organization. (2022, February). ICD-11 for mortality and morbidity statistics. 6B81 Bulimia Nervosa. https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http%3a%2f%2fid.who.int%2ficd%2fentity%2f509381842
• World Health Organization. (2022). ICD-11 for mortality and morbidity statistics. 6B83 Avoidant-Restrictive Food Intake Disorder. https://icd.who.int/browse/2024-01/mms/en#1242188600

Δεδομένα

• American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fifth Edition Text Revision DSM-5-TR. American Psychiatric Association Publishing, Washington, DC.
• Bourne L, Bryant-Waugh R, Cook J, Mandy W (2020) Avoidant/restrictive food intake disorder: A systematic scoping review of the current literature. Psychiatry Research 288:112961.
• Di Cara, M., Rizzo, C., Corallo, F., Cardile, D., Calabrò, R. S., Quartarone, A., Buda, M., & Cucinotta, F. (2023). Avoidant Restrictive Food Intake Disorder: A Narrative Review of Types and Characteristics of Therapeutic Interventions. Children, 10(8), 1297. https://doi.org/10.3390/children10081297
• Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). (2019). GBD Compare Data Visualization. Seattle, WA: IHME, University of Washington, Available from https://vizhub.healthdata.org/gbd-compare. (Accessed 11/15/2022)
• Qian, J., Wu, Y., Liu, F., Zhu, Y., Jin, H., Zhang, H., Wan, Y., Li, C., & Yu, D. (2022). An update on the prevalence of eating disorders in the general population: A systematic review and meta-analysis. Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 27(2), 415–428. https://doi.org/10.1007/s40519-021-01162-z
• Sanchez‐Cerezo, J., Nagularaj, L., Gledhill, J., & Nicholls, D. (2023). What do we know about the epidemiology of avoidant/restrictive food intake disorder in children and adolescents? A systematic review of the literature. European Eating Disorders Review, 31(2), 226–246. https://doi.org/10.1002/erv.2964
• Solmi, M., Radua, J., Olivola, M., Croce, E., Soardo, L., Salazar de Pablo, G., Il Shin, J., Kirkbride, J. B., Jones, P., Kim, J. H., Kim, J. Y., Carvalho, A. F., Seeman, M. V., Correll, C. U., & Fusar-Poli, P. (2022). Age at onset of mental disorders worldwide: Large-scale meta-analysis of 192 epidemiological studies. Molecular Psychiatry, 27(1), 281–295. https://doi.org/10.1038/s41380-021-01161-7
• Van Buuren, L., Fleming, C. A. K., Hay, P., Bussey, K., Trompeter, N., Lonergan, A., & Mitchison, D. (2023). The prevalence and burden of avoidant/restrictive food intake disorder (ARFID) in a general adolescent population. Journal of Eating Disorders, 11(1), 104. https://doi.org/10.1186/s40337-023-00831-x
• Tanofsky-Kraff, M., Schvey, N. A., & Grilo, C. M. (2020). A developmental framework of binge-eating disorder based on pediatric loss of control eating. American Psychologist, 75(2), 189–203. https://doi.org/10.1037/amp0000592

Συνδεόμενοι παράγοντες

• American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fifth Edition Text Revision DSM-5-TR. American Psychiatric Association Publishing, Washington, DC.
• Arango, C., Dragioti, E., Solmi, M., Cortese, S., Domschke, K., Murray, R. M., Jones, P. B., Uher, R., Carvalho, A. F., Reichenberg, A., Shin, J. I., Andreassen, O. A., Correll, C. U., & Fusar‐Poli, P. (2021). Risk and protective factors for mental disorders beyond genetics: An evidence‐based atlas. World Psychiatry, 20(3), 417–436. https://doi.org/10.1002/wps.20894
• Bohon, C. (2019). Binge Eating Disorder in Children and Adolescents. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 28(4), 549–555. https://doi.org/10.1016/j.chc.2019.05.003
• Caslini, M., Bartoli, F., Crocamo, C., Dakanalis, A., Clerici, M., & Carrà, G. (2016). Disentangling the Association Between Child Abuse and Eating Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis. Psychosomatic Medicine, 78(1), 79–90. https://doi.org/10.1097/PSY.0000000000000233
• Grogan, K., MacGarry, D., Bramham, J., Scriven, M., Maher, C., & Fitzgerald, A. (2020). Family-related non-abuse adverse life experiences occurring for adults diagnosed with eating disorders: A systematic review. Journal of Eating Disorders, 8(1), 36. https://doi.org/10.1186/s40337-020-00311-6
• Kendler, K. S. (2013). What psychiatric genetics has taught us about the nature of psychiatric illness and what is left to learn. Molecular Psychiatry, 18(10), 1058–1066. https://doi.org/10.1038/mp.2013.50
• Padín, P. F., González-Rodríguez, R., Verde-Diego, C., & Vázquez-Pérez, R. (2021). Social media and eating disorder psychopathology: A systematic review. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 15(3). https://doi.org/10.5817/CP2021-3-6
• Tanofsky-Kraff, M., Schvey, N. A., & Grilo, C. M. (2020). A developmental framework of binge-eating disorder based on pediatric loss of control eating. American Psychologist, 75(2), 189–203. https://doi.org/10.1037/amp0000592

Συνυπάρχουσες διαταραχές

• American Psychiatric Association. (2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fifth Edition Text Revision DSM-5-TR. American Psychiatric Association Publishing, Washington, DC.
• Hambleton, A., Pepin, G., Le, A., Maloney, D., National Eating Disorder Research Consortium, Aouad, P., Barakat, S., Boakes, R., Brennan, L., Bryant, E., Byrne, S., Caldwell, B., Calvert, S., Carroll, B., Castle, D., Caterson, I., Chelius, B., Chiem, L., Clarke, S., … Maguire, S. (2022). Psychiatric and medical comorbidities of eating disorders: Findings from a rapid review of the literature. Journal of Eating Disorders, 10(1), 132. https://doi.org/10.1186/s40337-022-00654-2
• Mandelli, L., Draghetti, S., Albert, U., De Ronchi, D., & Atti, A.-R. (2020). Rates of comorbid obsessive-compulsive disorder in eating disorders: A meta-analysis of the literature. Journal of Affective Disorders, 277, 927–939. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.09.003
• Filipponi, C., Visentini, C., Filippini, T., Cutino, A., Ferri, P., Rovesti, S., Latella, E., & Di Lorenzo, R. (2022). The Follow-Up of Eating Disorders from Adolescence to Early Adulthood: A Systematic Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(23), 16237. https://doi.org/10.3390/ijerph192316237

Παρεμβάσεις

• Berg, E., Houtzager, L., Vos, J., Daemen, I., Katsaragaki, G., Karyotaki, E., Cuijpers, P., & Dekker, J. (2019). Meta‐analysis on the efficacy of psychological treatments for anorexia nervosa. European Eating Disorders Review, 27(4), 331–351. https://doi.org/10.1002/erv.2683
• Bohon, C. (2019). Binge Eating Disorder in Children and Adolescents. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 28(4), 549–555. https://doi.org/10.1016/j.chc.2019.05.003
• Bourne L, Bryant-Waugh R, Cook J, Mandy W (2020) Avoidant/restrictive food intake disorder: A systematic scoping review of the current literature. Psychiatry Research 288:112961.
• Buerger, A., Vloet, T. D., Haber, L., & Geissler, J. M. (2021). Third-wave interventions for eating disorders in adolescence: Systematic review with meta-analysis. Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation, 8(1), 20. https://doi.org/10.1186/s40479-021-00158-6
• Chang, P. G. R. Y., Delgadillo, J., & Waller, G. (2021). Early response to psychological treatment for eating disorders: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychology Review, 86, 102032. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2021.102032
• Child Mind Institute. (2024, May 28). What Is ARFID?. https://childmind.org/article/what-is-arfid/
• Correll, C. U., Cortese, S., Croatto, G., Monaco, F., Krinitski, D., Arrondo, G., Ostinelli, E. G., Zangani, C., Fornaro, M., Estradé, A., Fusar‐Poli, P., Carvalho, A. F., & Solmi, M. (2021). Efficacy and acceptability of pharmacological, psychosocial, and brain stimulation interventions in children and adolescents with mental disorders: An umbrella review. World Psychiatry, 20(2), 244–275. https://doi.org/10.1002/wps.20881
• Di Cara, M., Rizzo, C., Corallo, F., Cardile, D., Calabrò, R. S., Quartarone, A., Buda, M., & Cucinotta, F. (2023). Avoidant Restrictive Food Intake Disorder: A Narrative Review of Types and Characteristics of Therapeutic Interventions. Children, 10(8), 1297. https://doi.org/10.3390/children10081297
• Linardon, J., Kothe, E. J., & Fuller-Tyszkiewicz, M. (2019). Efficacy of psychotherapy for bulimia nervosa and binge-eating disorder on self-esteem improvement: Meta-analysis. European Eating Disorders Review, 27(2), 109–123. https://doi.org/10.1002/erv.2662
• Murray, S. B., Quintana, D. S., Loeb, K. L., Griffiths, S., & Le Grange, D. (2019). Treatment outcomes for anorexia nervosa: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Psychological Medicine, 49(4), 535–544. https://doi.org/10.1017/S0033291718002088
• Sheldon-Dean, H. (2023, May 10). What Is ARFID? How to recognize (and treat) avoidant restrictive food intake disorder. https://childmind.org/article/what-is-arfid/
• Slade, E., Keeney, E., Mavranezouli, I., Dias, S., Fou, L., Stockton, S., Saxon, L., Waller, G., Turner, H., Serpell, L., Fairburn, C. G., & Kendall, T. (2018). Treatments for bulimia nervosa: A network meta-analysis. Psychological Medicine, 48(16), 2629–2636. https://doi.org/10.1017/S0033291718001071
• Thomas, J. J., Wons, O. B., & Eddy, K. T. (2018). Cognitive–behavioral treatment of avoidant/restrictive food intake disorder. Current Opinion in Psychiatry, 31(6), 425–430. https://doi.org/10.1097/YCO.0000000000000454